Welkom !!

Welkom op de site van het Nederlands Militair Kustverdedigingsmuseum. In ons museum vertellen we het verhaal van de kustverdediging, in het bijzonder die van Hoek van Holland. In deze Hoekse kustverdediging zijn vijf periodes te onderscheiden :

1) Vanaf de ingebruikname van het fort tot de Eerste Wereldoorlog (1889-1914)
2) De Eerste Wereldoorlog (1914-1918)
3) Het interbellum (1918-1940)
4) De Tweede Wereldoorlog (1940-1945)
5) De Koude Oorlog (1947-1991)

Als u een bezoek brengt aan ons museum, vertellen we u graag wat zich in welke periode heeft afgespeeld in Hoek van Holland en omgeving. De twee bunkers waarin wij gevestigd zijn, de Bremen en de Hamburg, zijn elk ingericht naar een bepaalde periode.

De Bunker Bremen

Zo wordt in de Bunker Bremen het volledige verhaal vertelt van de Tweede Wereldoorlog in en om Hoek van Holland. Van de mobilisatie in 1938 tot en met de bevrijding in 1945. Wist u dat Hoek van Holland pas op 10 mei 1945 is bevrijd, en niet op 5 mei, waarop we sindsdien elk jaar bevrijdingsdag vieren ? Aan de hand van diorama’s, foto’s, geluidsfragmenten en veel voorwerpen uit die tijd wordt het verhaal ‘levend’ gemaakt.
Momenteel bevindt zich in de grote zaal van de Bunker Bremen de expositie ‘150 jaar “verdediging” Nieuwe Waterweg’. Dit, omdat het in 2022 precies 150 jaar geleden is dat de eerste boot door de Nieuwe Waterweg van de haven van Rotterdam naar open zee voer. Deze expositie maakt onderdeel uit van een veel groter geheel. Op de internetsite https://150jaarnieuwewaterweg.nl/ vindt u alles over dit jubileumjaar. De expositie in ons museum kunt u nog tot het einde van 2022 bezichtigen.

De Bunker Hamburg

In de Bunker Hamburg gaat u niet allen in figuurlijke, maar ook in letterlijke zin terug in de tijd. Deze bunker, die tijdens de Koude Oorlog gebruikt is als commandobunker, heeft namelijk nog zijn originele inrichting behouden. Er is niets aan veranderd, en dit zal ook niet gebeuren. U stapt als het ware in een tijdscapsule!
Momenteel is in deze bunker de tijdelijke expositie ‘Zeldzame militaire stafkaarten uit de periode 1850-1980’ te bezichtigen. Deze expositie is in samenwerking met www.stafkaart.net opgezet, en is tot nader order te bezichtigen.

Bezoek ons !

Kom dus naar ons museum en wij nemen u mee terug in de tijd. Een tijd van communiceren met postduiven, een kaartje leggen om de verveling tegen te gaan, je verstoppen in een kast of het ‘grote Rode gevaar’ in de gaten houden door voor paal te staan.

U bent van harte welkom op (vrijwel) iedere zaterdagmiddag van het jaar van 13:00 – 16:00 uur. Om teleurstellingen te voorkomen kunt u het beste van te voren een reservering maken per mail via bunkerbremen@forthvh.nl of per telefoon op nummer 06 – 20 99 01 92. Als we onverhoopt toch een keer op een zaterdag gesloten zijn kunt u dit altijd terugvinden op deze site. Raadpleeg die voor de zekerheid dus nog even voordat u op pad gaat.
Voor groepen en scholen kunnen aparte afspraken worden gemaakt voor alle dagen van de week. Ook als u een museumbezoek wilt combineren met een bedrijfsuitje of een familiedag kunt u contact met ons opnemen, zoals hierboven staat vermeld.

Routebeschrijving :

Het museum is te vinden in het Vinetaduin. Dit is een beschermd natuurgebied waar u alleen tijdens de vaste openingstijd op zaterdag van 13:00 – 16:00 uur, of als u een afspraak heeft, welkom bent.

[1] Ga naar de Strandweg in Hoek van Holland :
– Als u vanaf de rotonde op de N211 (met de grote strandstoelen) de Strandweg op komt, gaat u na 125 meter het weggetje in waar het verkeersbord staat met een grote 5 (km/uur) erop. Dat is nog vóór de spoorwegovergang.
– Komt u vanaf de andere kant over de Strandweg, waar de vier kubusflats staan, dan gaat u ná de spoorwegovergang linksaf dat weggetje in.

(Vul in uw navigatiesysteem eventueel Strandweg 15 te Hoek van Holland in. Dit is NIET het adres van het museum, maar een nabij gelegen woning.)

[2] Op dit weggetje rijdt u langzaam verder, tussen de twee bakstenen muurtjes door, totdat u op de kleine parkeerplaats van het Zuid-Hollands Landschap bent aangekomen. Hier parkeert u. Als dit vol is, zult u terug moeten en uw auto elders parkeren. Dit mag niet op het weggetje tussen de parkeerplaats en de Strandweg !

[3] U mag zich vanaf hier alleen nog maar te voet op het verharde pad met de rode klinkers bevinden, welke u vanzelf naar de bunkers Hamburg en Bremen leidt. Nadat u het groene hek bent gepasseerd komt u als eerste langs de bunker Hamburg, maar hier loopt u door, want de ingang van het museum bevindt zich in de bunker Bremen die even verderop is gelegen.

MUD-paal in de Bunker Hamburg

Bij de sluizen van IJmuiden is in 2003 een MUD-paal gevonden welke sindsdien in de collectie van de Stelling van Amsterdam opgenomen is geweest. ‘MUD’ staat voor Mijnen Uitkijk Dienst, hetgeen een onderdeel van de Koninklijke Marine was. Hun taak was om tijdens een (dreiging van een) oorlog bij vier haventoegangen (Vlissingen, Hoek van Holland, IJmuiden en Den Helder) in Nederland het plaatsen van zeemijnen door vijandelijke schepen en vliegtuigen te peilen. Daarvoor werd een zogenoemd Pelorus-apparaat gebruikt, welke op de MUD-palen rond de havenmonden werden geplaatst. De betonnen palen heten dan ook formeel Pelorus-opstanden. Ook langs de oevers van de Nieuwe Waterweg hebben tijdens de Koude Oorlog een flink aantal van deze palen gestaan in de jaren ’50 en ’60 van de vorige eeuw.
De MUD-paal uit IJmuiden is op 10 september 2022 door de heer Renée Ros namens de Stelling van Amsterdam in bruikleen overgedragen aan het Nederlands Militair Kustverdedigingsmuseum in het Vinetaduin.

De bunker Bremen is na de Tweede Wereldoorlog gebruikt als centrale post van de MUD aan de Nieuwe Waterweg. Op een van de wanden is dan ook een originele plattegrond van de Nieuwe Waterweg mét daarop de locaties van de palen te vinden. Uiteraard heeft het museum al sinds zijn aanwezigheid in de bunkers Bremen en Hamburg een echte MUD-paal willen tonen. Vooralsnog echter zonder resultaat. Maar nu is hij er dan, en is te zien in de Bunker Hamburg. Want ook deze bunker maakte, naast de eerder genoemde bunker Bremen, deel uit van de Hoekse afdeling van de MUD. De vrijwilligers van het Nederlands Militair Kustverdedigingsmuseum zijn zeer blij met deze aanvulling op de al aanwezige collectie voorwerpen die o.a. herinneren aan de Koude Oorlog, en vertellen u er graag over tijdens een bezoek.

De bunkers Hamburg en Bremen, met fraaie exposities over diverse thema’s, maken onderdeel uit van het Nederlands Militair Kustverdedigingsmuseum en zijn gelegen in het Vinetaduin in Hoek van Holland. Tijdige aanmelding voor een rondleiding per mail via bunkerbremen@forthvh.nl voorkomt teleurstelling. Voor groepen is het mogelijk een aparte afspraak te maken, ook buiten de vaste openingstijd van de zaterdagmiddag.

Voor meer info over het museum neemt u contact op met Hans van Aalst op telefoonnummer 06 – 20 99 01 92.
(16 september 2022)

Renée Ros met de MUD-paal
in de bunker Hamburg.

Zo werd de pelorus, die bovenop de
MUD-paal stond, bediend.
Deze mannen stonden letterlijk ‘voor paal’ 😉

Open Monumentendag 2022 – “Hergebruik bunkers”

Zaterdag 10 september is het Open Monumentendag met dit jaar als thema ‘duurzaamheid’. Alle bunkers in het Vinetaduin in Hoek van Holland zijn Rijksmonument. In het Vinetaduin vertellen de vrijwilligers van Bunker Bremen over het hergebruik van de bunkers door de jaren heen. Nederlandse betonnen schuilplaatsen – kazematten – uit de periode van de mobilisatie van de Eerste Wereldoorlog in 1914-1918 werden hergebruikt tijdens de mobilisatie van de Tweede Wereldoorlog in 1939-1940 maar ook door de Duitse bezetters. De Nederlandse kustbatterij V uit 1939, in die tijd erg modern, werd door de Duitsers tijdens de bezetting ook hergebruikt en later verder gemoderniseerd als onderdeel van de Atlantikwall. Na de Tweede Wereldoorlog werd tijdens de Koude Oorlog een aantal Duitse bunkers hergebruikt door de Nederlandse Marine als commandopost voor de Mijnen Uitkijk Dienst en voor de monitoring van scheepvaart op de Noordzee en in de Nieuwe Waterweg.

Vrijdag 9 september ontvangt Bunker Bremen in verband met Jongeren Monumentendag meer dan 100 Westlandse scholieren in het Vinetaduin en bij Stelling Arendsduin bij de Intratuin in ‘s-Gravenzande. Zaterdag 10 september is alleen de locatie Bunker Bremen te bezoeken in het Vinetaduin tijdens Open Monumentendag vanaf 13:00 – 16:00 uur.

De bunkers Hamburg en Bremen, met fraaie exposities over diverse thema’s, maken onderdeel uit van het Nederlands Militair Kustverdedigingsmuseum en zijn gelegen in het Vinetaduin in Hoek van Holland. Tijdige aanmelding voor een rondleiding per mail via bunkerbremen@forthvh.nl voorkomt teleurstelling. Voor groepen is het mogelijk een aparte afspraak te maken, ook buiten de vaste openingstijd van de zaterdagmiddag.

Voor meer info over het museum neemt u contact op met Hans van Aalst op telefoonnummer 06 – 20 99 01 92.
(6 september 2022)

De Bunker Bremen in het Vinetaduin.

Hoek van Holland op de kaart

Thematentoonstelling spionagekaarten

Op zaterdag 27 augustus is er in de Bunker Bremen een thematentoonstelling van spionagekaarten. Er zijn onder andere Engelse- en Duitse spionagekaarten uit de eerste wereldoorlog van de regio te zien. Ook ligt er een naslagwerk van de Duitse Inlichtingendienst van Maart 1940.

Topstuk van deze tentoonstelling is een zeldzame kaart uit 1943 van de Nederlandse Militaire Inlichtingen Dienst van Hoek van Holland. Ook zijn er Russische kaarten uit de Koude Oorlog te zien. De stafkaartententoonstelling is onderdeel van het thema ‘150 jaar verdediging van de Waterweg’. De stafkaartenexpositie is zaterdag 27 augustus voor de allerlaatste keer te bezichtigen van 13:00 –16:00 uur in het museum.

De bunkers Hamburg en Bremen, met fraaie exposities over diverse thema’s, maken onderdeel uit van het Nederlands Militair Kustverdedigingsmuseum en zijn gelegen in het Vinetaduin in Hoek van Holland. Tijdige aanmelding voor een rondleiding per mail via bunkerbremen@forthvh.nl voorkomt teleurstelling. Voor groepen is het mogelijk een aparte afspraak te maken, ook buiten de vaste openingstijd van de zaterdagmiddag.

Voor meer info over het museum neemt u contact op met Hans van Aalst op telefoonnummer 06 – 20 99 01 92.
(22 augustus 2022)

Als bijlagen twee foto’s van een set documenten uit 1943 met o.a. een kaart van Hoek van Holland van de Nederlandse inlichtingendienst die in Engeland gevestigd was. Deze dienst bestond o.a. uit Engelandvaarders. De Nederlandse Inlichtingen Dienst werkte samen met de Engelse Inlichten Dienst Inter-Services Topographical Department (ISTD) om alle diverse havens te beschrijven voor een eventuele invasie. In de set waar die kaart uit komt worden Den Haag, Maassluis en Hoek van Holland beschreven.

Thematentoonstelling militaire kaarten van de RAF en de Luftwaffe

Op zaterdag 20 augustus is er in de Bunker Bremen een thematentoonstelling van militaire kaarten van de RAF en de Luftwaffe. Er zijn drie bijzondere kaarten van de Luftwaffe waaronder een zeldzame gele nachtvliegerskaart. Van de RAF zijn er ook drie bijzondere kaarten te bewonderen. Verder een Duitse, Amerikaanse en Engelse kaart van (het centrum van) Rotterdam. Op de geallieerde kaarten, die gemaakt zijn met behulp van luchtfotografie van na het bombardement, is goed te zien dat het hele centrum is plat gebombardeerd. Verder zijn er nog 14 regionale stafkaarten te zien uit de periode 1850 – 1980.

Deze tijdelijke stafkaartententoonstelling is onderdeel van het thema ‘150 jaar verdediging van de Waterweg’. De expositie is zaterdag 20 augustus te bezichtigen vanaf 13:00 – 16:00 uur in de Bunker Bremen. Met de Bunker Hamburg huisvesten zij het Nederlands Militair Kustverdedigingsmuseum. Deze bekende bunkers bevatten fraaie exposities over diverse thema’s uit de kustverdediging en zijn gelegen in het Vinetaduin in Hoek van Holland. Tijdige aanmelding voor een rondleiding per mail naar bunkerbremen@forthvh.nl voorkomt teleurstelling. Voor groepen is het mogelijk aparte afspraken te maken, ook buiten de openingstijden op zaterdagmiddag. Voor meer info over het museum neemt u contact op met Hans van Aalst op telefoonnummer 06 – 20 99 01 92.
(15 augustus 2022)

Een fragment van een Engelse kaart met
het ‘lege’ centrum van Rotterdam

Een fragment van een zeldzame gele
kaart voor nachtvliegers van de Luftwaffe.

Nieuwe aanwinsten voor het museum

Onlangs heeft een bezoeker van het museum ons verblijd met enkele voorwerpen uit de Tweede Wereldoorlog. Zo gaf hij ons twee zeldzame waxinelichthoudertjes van cellulose, met het inmiddels zo gehate hakenkruis erop.
Daarnaast schonk hij ons een bodemvondst : een browning .50 aircraft mitrailleur uit een vliegtuig.
Maar het mooiste cadeau is dat de gulle gever binnenkort als gids bezoekers zal gaan rondleiden in ons mooie Nederlands Militair Kustverdedigingsmuseum, en u daarbij allerlei verhalen uit de vijf perioden van de kustverdediging in Hoek van Holland kan vertellen. En natuurlijk zal hij uitgebreid in gaan op de voorwerpen die hij ons heeft geschonken.
(15 augustus 2022)

De twee zeldzame waxinelichthoudertjes

De Browning .50 aircraft mitrailleur

Aangename verrassing voor Bunkers Bremen en Hamburg

Het Nederlands Militair Kustverdedigingsmuseum zoekt al geruime tijd contact met vooral Marva’s (Marva = Marine VrouwenAfdeling) die ooit in de Bunkers Bremen en Hamburg vanaf 1947, ten tijde van de Koude Oorlog, dienst hebben gedaan. Tot grote verassing van de aanwezige vrijwilligers werden door een familie uit Noord-Brabant afgelopen zaterdagmiddag (9 juli 2022) diverse fotoboeken, documenten en andere herinneringen overhandigd van hun inmiddels overleden moeder, die vanaf 1947 in de genoemde locaties als Marva gewerkt heeft. De werkzaamheden in de Bunkers Bremen en Hamburg waren zeer geheim, dus fotograferen was toen ten strengste verboden. De bijna 100 gedoneerde foto’s geven een geweldige inkijk in die periode en van de locaties waar de vrijwilligers van de Koninklijke Marine in die tijd in Hoek van Holland verbleven en werkten, waar wel gefotografeerd mocht worden. Ook de aanwezige foto’s van de personele bezetting in het Fort destijds zijn meer dan interessant. Van al dit materiaal zal binnenkort een selectie worden gemaakt die later geëxposeerd zal gaan worden.

De bunkers Bremen en Hamburg zijn iedere zaterdagmiddag geopend van 13.00 tot 16.00 uur. Rondleidingen om 13.00 uur en 14.30 uur. Mail voor het maken van een afspraak – bunkerbremen@forthvh.nl – om teleurstelling te voorkomen. Vol is vol. Voor groepen is het mogelijk aparte afspraken te maken, ook doordeweeks.
(12 juli 2022)

Erfgoedpaspoort Atlantikwall

Om de Atlantikwall in Zuid-Holland en IJmuiden bij kinderen tussen de 10 en 14 jaar op een leuke manier onder de aandacht te brengen, en ervoor te zorgen dat ze de Atlantikwall écht gaan beleven, heeft het Erfgoedhuis Zuid-Holland een Erfgoedpaspoort Atlantikwall gemaakt. Dit mooie paspoort, vol met wetenswaardigheden en vragen over de Atlantikwall, maakt het nóg leuker om hier rond te speuren. Er staan zestien locaties in het paspoort om te bezoeken. Het paspoort is gratis bij ons verkrijgbaar.

Bij het bezoeken van ons museum, of één van de andere locaties, krijg je een unieke stempel in je paspoort. Bij vijf stempels maak je kans om een mooi stripboek te winnen over de Atlantikwall. Twee stempels krijg je al cadeau, dus kom naar ons museum en daarna naar nog twee anderen en je kunt al meedingen naar deze mooie prijs !

Kijk voor meer informatie op https://www.erfgoedhuis-zh.nl/nieuws/2022/nu-verkrijgbaar-erfgoedpaspoort-atlantikwall-voor-kinderen/

De bunkers Bremen en Hamburg zijn iedere zaterdagmiddag geopend van 13.00 tot 16.00 uur. Rondleidingen zijn dan op 13.00 en 14.30 uur. Graag op afspraak – bunkerbremen@forthvh.nl – om teleurstelling te voorkomen. Vol is vol. Voor groepen is het mogelijk aparte afspraken te maken, ook doordeweeks.
(12 juli 2022)

Expositie zeldzame militaire stafkaarten in Bunker Bremen

Vanaf zaterdag 9 juli 2022 is er een tiental zeldzame militaire stafkaarten uit de periode 1850-1980 te zien in de Bunker Bremen. Op de kaarten staan Hoek van Holland, de Nieuwe Waterweg, de regio Rijnmond en het Westland. De oudste kaart is de eerste topografische militaire kaart uit 1850, waar eiland de Beer nog onderdeel van Hoek van Holland uitmaakte en de Nieuwe Waterweg nog niet gegraven was. De meest recente kaart is een Russische militaire kaart uit de jaren ‘80, dus uit de Koude Oorlog. Verder zijn er diverse Duitse, Engelse en Amerikaanse kaarten uit de Tweede Wereldoorlog van de genoemde regio’s te zien. Deze tijdelijke stafkaartententoonstelling is onderdeel van het thema 150 jaar ‘Verdediging van de Nieuwe Waterweg’. De expositie is in samenwerking met www.stafkaart.net opgezet en tot nader order iedere zaterdag te bezichtigen vanaf 13:00 –16:00 uur. De Bunkers Bremen en Hamburg bevatten fraaie exposities over diverse thema’s. Ze maken onderdeel uit van het Nederlands Militair Kustverdedigingsmuseum en zijn gelegen in het Vinetaduin in Hoek van Holland. Tijdige aanmelding voor een rondleiding per mail – bunkerbremen@forthvh.nl – voorkomt teleurstelling. Voor groepen is het mogelijk aparte afspraken te maken, ook doordeweeks.
(12 juli 2022)

150 jaar Nieuwe Waterweg in de bunker Bremen

Dit jaar wordt er stil gestaan bij het feit dat het 150 jaar geleden is dat de Nieuwe Waterweg in gebruik genomen werd. Het graven van deze open zeeverbinding was de aanleiding voor de bouw van het fort, voor de verdediging van de riviermonding en de legering van militairen in Hoek van Holland.

Ook het Nederlands Militair Kustverdedigingsmuseum zal dit jaar een bijdrage leveren aan de viering van 150 jaar Nieuwe Waterweg met het inrichten van een speciale expositie over de verdediging van de Waterweg waarbij de periode  1890 – 1914, de zogenaamde blauwe periode, uitgelicht zal worden. In die tijd werd de Waterweg, naast de kanonnen van het fort, beschermd door speciale torpedo’s.  Dit was de aanleiding voor de bouw van de torpedoloods aan de Berghaven en destijds drukke activiteiten van torpedisten in de Berghaven.

Daarnaast zal het ontstaan van de Batterij V (vijf) worden uitgelegd, die vlak voor het begin van de Tweede Wereldoorlog in gebruik werd genomen, maar helaas niet bestand was tegen de Duitse invasie in de meidagen van 1940.

En ook zal aandacht worden besteed aan de aanwezigheid van de Mijnen Uitkijk Dienst (MUD) in Hoek van Holland ten tijde van de Koude Oorlog. Stonden die mensen nu echt voor paal ?

In april 2022 is de expositie, die mogelijk is gemaakt dankzij een bijdrage van de stichting Cultuur Concreet, feestelijk geopend. De expositie zal tot het einde van het jubileumjaar (december 2022) te bezichtigen zijn.

Kom langs en laat u verbazen over op welke wijze ons land in Hoek van Holland verdedigd werd tegen aanvallen van vijanden over zee !
(30 januari 2022)

Oude kaart van de Nieuwe Waterweg                             Torpedisten aan het werk

Batterij V, klaar voor actie !                                               Mijnenuitkijkdienstmannen staan paraat

Draagt u de Stichting een warm hart toe en wilt u de organisatie steunen met een bijdrage dan kunt u BEGUNSTIGER of SPONSOR van Bunker BREMEN worden.
Voor meer informatie klik op de button

Klik hier

Het Nederlands Militair Kustverdedigingsmuseum is een activiteit van de stichting “Fort aan den Hoek van Holland”

Bunker Bremen

De bunker Bremen is zoals bekend de nieuwe locatie van de stichting Fort aan den Hoek van Holland voor haar activiteiten als het geregistreerde ‘Nederlands Militair Kustverdedigingsmuseum’. De bunker zal naast opslag o.a. de functie krijgen voor educatie projecten, presentaties, kenniscentrum en voorbereiding mobiele exposities. De samenwerking met de stichting ’Zuid-Hollands Landschap’ maakt gecombineerde rondleidingen mogelijk in het unieke natuurgebied Vinetaduin.

Zuid-Hollands Landschap

Het Zuid-Hollands Landschap is een natuurbeschermingsorganisatie in de drukste provincie van het land. Wij stellen natuur veilig door gebieden aan te kopen, deze te onderhouden en voor iedereen toegankelijk te maken. Dat doen we al sinds de oprichting van de stichting op 12 juli 1934! Dankzij de hulp van vele vrijwilligers, 50.000 Beschermers en bedrijfsvrienden maken we Zuid-Holland steeds een beetje mooier.

Cultureel erfgoed

“Het cultureel erfgoed wereldwijd is te vergelijken met een grote puzzel. Elk stukje geeft ons informatie over onze afkomst, ontwikkeling en onze huidige samenleving. Iedere vondst en elke nieuwe interpretatie voegen weer een stukje aan de puzzel toe en maakt het gehele plaatje overzichtelijker en duidelijker. Elk stukje van deze puzzel moet door ons beschermd worden, zodat ook toekomstige generaties de kans krijgen de puzzel in elkaar te zetten".

Na de oorlog

Na de oorlog heeft de enquêtecommissie Regeringsbeleid 1940 – 1945 vastgesteld dat het besluit, genomen in het Fort aan den Hoek van Holland, om de zetel van de regering naar Engeland te verplaatsen een der belangrijkste beslissingen was van de gehele oorlogsperiode. De geschiedenis van het fort en deze gebeurtenis brengen het vestingwerk, gezien in de tijd, op een lijn met belangrijke cultuurhistorische gebouwen als kasteel Loevestijn en het Muiderslot.

←→